Jakiej czcionki użyć na stronie www?
20 lipca 2012
* Jak widzicie ten tekst jest już dość "wiekowy", dlatego ostatnio postanowiłam go zaktualizować. Data ostatniej aktualizacji tekstu - 03.02.2020r.
Jacob Nielsen guru guru web usability na pytanie postawione w tytule miał jedną, dość precyzyjną odpowiedź:
„Nie czytają”
W istocie czytanie treści na stronach internetowych w niczym nie przypomina czytanie książki. Dlaczego? Ponieważ Internauci nie mają w zwyczaju czytać strony „słowo po słowie”, linijka po linijce.
Zaskoczeni? Zastanówcie się jak sami przeglądacie zawartość witryn internetowych lub konkretnych artykułów na blogach. Podejrzewam, że na palcach jednej ręki byłabym w stanie zebrać osoby, które czytają artykuł od razu od deski do deski. Zgadza się?
W rzeczywistości nasze „czytanie” tekstów przypomina bardziej takie szybkie „rzucaniem okiem”. Wychwytujemy w tekście pogrubione słowa, nagłówki, grafiki, a jeśli uznamy, że w artykule być może znajdzie się coś ciekawego, zasiadamy do gruntowniejszej lektury. Czasami jednak nie mamy na to czasu, bo przecież ciągle nam się gdzieś spieszy. Wówczas tylko skrolujecie tekst, żeby odnaleźć potrzebne w danej chwili informacje.
Przeciętny internauta nie zawsze ma czas na gruntowną lekturę tekstu, większość z nas jedynie przegląda strony. Na które miejsce tekstu patrzy pierwszej kolejności? A których elementów nie zauważa?
Oczywiście spece od badań rynkowych już dawno znaleźli sposób na odpowiedź na to pytanie. Z pomocą przyszło badanie ruchu gałek ocznych, zwana okulografią, a bardziej współcześnie eyetrackingiem. Dzięki badaniu poznaliśmy preferencje czytelnicze internautów.
Z tego powodu prawdopodobnie przy czytaniu tego tekstu wykonasz jedną lub kilka z tych czynności.
Przewiniesz artykuł, czytając tylko jego nagłówki;
Przeczytasz tylko elementy pogrubione w tekście;
Pooglądasz sobie zdjęcia i podpisy pod nimi;
Rzucisz okiem na tekst w cytacie;
Przeczytasz tylko wypunktowane elementy (czyli właśnie ten fragment artykułu);
Przeczytasz tylko pierwsze zdania akapitów;
Wychwycisz elementy podlinkowane w tekście;
Przeczytasz tylko wstęp lub wnioski (opcja dla leniwych).
Jak internauci skanują stronę?
1. Kształt litery F
W większości przypadków wzorzec skanowania tekstu przez internautę z grubsza przypomina literę F.
zaczyna skanowanie od lewej górnej części tekstu
skanuje tekst raczej z góry do dołu niż z lewej do prawej
trzyma się wzrokiem bliżej lewej krawędzi tekstu, czasami oko już nie dociera do końca linijek
Oczywiście to generalna zasada, która dotyczy tekstu pozbawionego grafiki. Każdorazowa ingerencja w formatowanie tekstu może ten schemat zaburzyć.
2. Tort z warstwami
W tym wzorze użytkownicy skanują stronę warstwami, szybko przechodząc przez nagłówki, a następnie zatrzymując się na interesującej ich warstwie / sekcji. Znajomość tej techniki skanowania strony przez internautów bardzo często wykorzystywana jest w projektach stron internetowych.W tej opcji poszczególne bloki tematyczne są wyodrębnianie np. kolorami i przypominają właśnie „nagi tort z warstwami”.
3. Skanowanie punktowe (cętki)
W tej „technice” skanowania użytkownicy szukają w tekście konkretnego elementu, takiego jak link, cyfra, wyraz czy fraza.
Użytkownik wybiera słowa z jednego z dwóch powodów:Wyróżniają się wizualnie w tekście (np. pogrubione słowa, listy wypunktowane).
Przypominają słowo, którego szuka użytkownik.
4. Zatrzymanie
Najczęściej pojawia się przy przeglądaniu stron na urządzeniu mobilnym. Gdy użytkownik trzyma oczy w jednym miejscu, a i przewija myszką stronę lub przesuwa na smartfonie/tablecie palcem po artykule na witrynie internetowej.5. Pomijanie
Ten wzorzec trudno nazwać wzorcem czytania tekstu. Bardziej przypomina wzorzec ignorowania treści. Ustalono, że czytelnicy łatwo pomijają lub ignorują treść, jeśli staje się powtarzalna. Barczu często zdarza się to w przypadku wypunktowań lub list, w których np kilka pierwszych słów na listach jest takich samych. Użytkownicy pomijają powtarzające się wyrazy, aby nie tracić czasu na czytania tego samego lub wydają się on nieistotne. Użytkownicy online stają się mądrzejsi. Badacze z Facebooka odkryli, że młodsze pokolenie dość szybko przewija i znajduje przydatne informacje. Poświęcenie sekundy na podjęcie decyzji, czy warto je przeczytać, czy nie.
6. Kształt litery Z
Ten wzór odczytu zaczyna się i kończy dwiema poziomymi liniami, takimi jak wzór w kształcie litery F. Jedyną różnicą jest to, że użytkownik porusza się w dół wzorem przypominającym Z.
7. Zaangażowanie
To ostatni i najbardziej pożądany wzorzec zachowania. W tym wzorze czytelnik decyduje się na przeczytanie całego tekstu.
Ten wzór skanowania zazwyczaj jest poprzedzony innym wzorem (np. litery F).
Użytkownicy skanują stronę, a gdy znajdą na niej coś interesującego, zatrzymają się i szczegółowo ją przeczytają.
Jak pisać, żeby przeczytali?
Z badań eytrackingu wysnuć można można wiele wniosków. Najważniejszy z nich jest dość prosty, ale jednocześnie niesie za sobą poważne konsekwencje.
Umiejętność dobrego pisania "ogólnie" (tzw. lekkie pióro) " nie równa się umiejętności dobrego pisania "do internetu". Pisania odpowiednich treści na strony internetowe czy blogi trzeba się uczyć. Specjalistami od tego są właśnie dobrzy SEO copywriterzy czy webriterzy
Przy tworzeniu treści i pisaniu trzeba brać pod uwagę zwyczaje czytelnicze naszych użytkowników i ułatwić im skanowanie tekstu na stronie internetowej.
Kilka porad dla początkujących
1. Zasada odwróconej piramidy. Najpierw umieść najważniejsze treści w zdaniach i akapitach otwierających. Daj konkret. Przejdź do rzeczy. Od razu.
2. Nie używaj strony biernej, tylko stronę czynną. Pisz, jakbyś rozmawiał z jedną osobą.
3. Stosuj zasadę jedno zagadnienie = jeden akapit.
4. Pisz prostym, zrozumiałym dla każdego językiem. Tekst branżowy sprawdzi się tylko wówczas, gdy kierujesz go tylko dla osób funkcjonujących w tym samym "ekosystemie" co ty.
5. Nie środkuj tekstu (czytelnicy zdecydowanie wolą lewą stronę strony i nie widzą nawet tekstu wyśrodkowanego). Ustaw nagłówki (i linki) równo z lewym marginesem, aby odwiedzający mogli je łatwo zobaczyć, szczególnie podczas przeciągania strony w dół (rdzeń wzoru „F”).
6. Używaj pogrubionych nagłówków i podtytułów, które chcesz uwypuklić i zawierają słowa kluczowe.
7. Stosuj listy wypunktowane, gdy jest taka możliwość. Tego typu forma tekstu jest łatwa do skanowania.
